ÇİZGİ FİLM BAYRAMI- 2019- HAND-DRAWN ANIMATION DAY

TÜRKÇE (For English please scroll down.)

18 Kasım, Çizgi Film bayramı için seçtiğimiz gün. 3 boyutlu bilgisayar canlandırmasının yaygınlaşıp o güne kadar hakim olan el çiziminin silinmeye, düne kadar el üstünde tutulan usta animatörlerin kapıya konduğu günlerde önermiştik temelinde "çizgi" olan "çizgi filmi" ve bir asrı geçen birikimini onurlandırmak için. Bayram gününün 18 Kasım olmasını ben önermiştim, Miki Fare'nin ilk defa seyirciyle buluştuğu gün anısına (Steamboat Willie, 18 Kasım 1928). Bir ara önerimiz kabul görecek gibi oldu, ama sonra silindi gitti. (Bkz. "Çizgi Film Bayramı", 18 Kasım 2015.) Arkadaş çevremizde kutladığımız oldu (bkz."Çizgi Film Bayramı 2016", 22 Kasım 2016), ama o da herzaman olamadı.

Bu sene tek başıma da olsa kutlayacağım dedim, Lâle burada değil, yoksa birşeyler organize ederdi herhâlde. İlk iş Facebook'ta paylaşmak üzere bir resim hazırladım; Steamboat Willie'den bir karede fareyi silip yerine tavşanı, yani kendimi koyarak.

Steamboat Willie, 1928.

(Aslında filmden kare çok doğru değil, koleksyoncular için üretilmiş asetat ve fon; filmden gerçek bir kare almak daha düşük bir görüntü kalitesi demek olurdu.) 1928'in çizgi film dekorunun temsil ettiği nostaljik bir dünya içinde  tek başıma yoluma devam ediyor olma duygusu hoşuma gitti doğrusu- hatta gidişin okuma yönünün tersi sağdan sola olması bile duyguyu güçlendirdi benim için- geriye, eskiye doğru. Beni bu yaşımda tekrar tekrar Oyuncak Müzesi'ne çeken duyguya yakın aslında.

2019 Çizgi Film bayramı kutlama mesajı. Miki'yi silip kendimi koydum.

Kitapçı kafemde (bu sefer Penguen, Bağdat cad.) eskiz

defterime yaptığım ön çalışma daha sonra doğrudan tablet üzerine yaptığım final

İlk versyon, eskiz defterimden.

versyonundan daha güzel ve canlı olmuş aslında. Miki'ni ikonik pozuna daha yakın olsun diye uğraşırken biraz donuklaştırmışım- ama iyi tepki aldı: şu an itbarıyla 45 beğeni ve 8 paylaşımım va ki benim için yüksek. Beni en çok duygulandıran cevap Türk canlandırma dünyasında iz bırakan, popüler kültürümüze Fenerbahçe'nin Kanarya Ailesi'ni, Yapı Kredi'nin "Vadalarını", Turkcell'in kedisini,  kazandıran Ozan Kaygısız'dan geldi. Nihayet canlandırma kariyerine Manajans/Thompson'da bana yardımcı olarak başlamıştı. Facebook'da bayram mesajıma verdiği cevap şöyleydi:

"Sanırım animasyon hayatınıza en uzun şahit olma şansına erişenlerden biriyim.. Bu ülkede böyle bir bayramı gerçekleştirmenizden dolayı en içten dileklerinle kutluyorum... 80 sonlarında yaptığı işlerin pencil testlerini İngiltere’ye gönderip sonucunu 2 ay bekleyen Böyle bir Hocanın değerini hepiniz bilin istedim.. O kimseler yokken bu bayramı hep yaşattı. Şimdi sadece adını gününü koymuş.. sizi tanımak hayatımdaki en güzel şeylerden biriydi.. Çizgi film bayramımız kutlu olsun." (Aslında İngiltere değil İrlanda, oraya gidişim 1987).

Sağol Ozan!

Bayram kutlamam tam olsun diye yeni gösterime giren Klaus'u o gün görmeye karar verdim. Klaus çizerek yapılmış bir film, kâğıtla değil tabletle ama yine de çizerek, onun için bu "Çizgi" Film Bayramı için en doğal seçim. Üstad animatör Sergio Pablos Disney'den ayrılıp ülkesi İspanya'da bir uzun metraj çizgi film- el çizimi bir film- yapmayı amaçlamıştı, Klaus ile bunu nihayet başardı. Kendinden beklenen kaliteli canlandırmadan ödün vermemiş, ayrıca gölge ve ışık katmanlarıyla çizimlere çarpıcı bir şekilde boyut kazandırarak 3 buyutlu bilgisayar grafiğiyle de rekabete girmişti.

Benim için bir diğer önemi, filmde çalışmak için davet almış olmam- Sergio Pablos'un kendinden. 90 üstü annemi uzun vadeli bırakıp İspanya'ya taşınamayacağımdan kabul edemedim, ama genç arkadaşım yetenekli animatör Tuğrul Tiryaki başardı- ben de teşvik ettim doğrusu. Onun da katkısının olması beni ayrıca gururlandırıyor.

Film Netflix yapımı, ve sadece abonelerin ulaşabildiği bu internet kanalı dışında filmi görme şansı yok. Belki DVD'si çıkar desek onlar da piyasadan kalktı, en azından bu ülkede! Onun için bazı Facebook arkadaşlarımın önerisine uyarak 30 günlük deneme süresiyle abone oldum ve bayramda seyrettim. Başı ukalaca ve duygusuz gelmekle birlikte bir noktadan sonra üç ayrı yerinde ağlatarak iyi canlandırma film için en önde gelen kriterlerimen birini yerine getirdi.

 Bu çizgi Film bayramında yeni üretilmiş gerçek bir çizgi film seyredebiliyorum: Klaus.

Arkasından hazır Netflix var diyerekten yine çizgi ile yapılan ve bildiğimiz çizgifilmin bütün canlılığını aksettiren "Yeşil Yumurta ve Salam" (Green Eggs and Ham) dizisinden bir

"Yeşil Yumurta ve Salam" (Green Eggs and Ham).

miktar seyrettim. Onda da bir diğer yetenekli genç arkadaşım Yağızhan Mısırlı çalışmıştı, hem de evden beri. Bu seneki "Çizgi Film Bayramım" bir parti havasında geçmediyse de benim için mutluluk verici, tatmin edici bir gün oldu.




Bu arada hem Tuğrul, hem Yağızhan halihazırdaki özel film çalışmama yardım ettiler, hele Yağızhan'ın çok emeği geçti, ve hâla geçiyor.



ENGLISH:

November 18th, the day we chose for Hand-Drawn Animation Day! We proposed such a commemorative day in the years when CG was invading the animation world, threatening to reduce hand-drawn animation, the most established technique, to obsolescence. Animators so recently elevated to the status of heroes were suddenly finding themselves unemployed. We thought it necessary to honor the century-long heritage of the hand-drawn animated film, and I was the one to propose November 18th, anniversary of the day Mickey Mouse first met his audience (Steamboat Willie was released on November 18th 1928). For a while, it seemed the idea would click, but it didn't last. (See: "Hand-Drawn Animation Day" 18 Kasım-November 2015.) We celebrated among friends when we could (see: "Hand-Drawn Animation Day 2016", 22 Kasım-November 2016) but we couldn't do it consistently.

This year I said I would celebrate alone if I have to. Lâle isn't here, otherwise she probably would have motivated our friends. I started out by making a commemorative image for Facebook: I took a frame from Steamboat Willie (admittedly a cel setup for collectors rather than a real image from the film-

Steamboat Willie, 1928.

better resolution), erased the mouse and replaced him with the rabbit- Yours Truly of course! The feeling of continuing my way alone in a nostalgic world represented by the 1928 cartoon background appealed to me. The motion of the boat to the left, opposite to the direction of writing, also seemed fitting: backwards, into the past. At my age, a similar sentiment draws me to the toy museum again and again.

Hand-Drawn Animation Day message. I erased Mickey and put myself in.

In retrospect, the first sketch I made in the bookshop cafe (Penguen on Bağdat Cad.) looks better and livelier to me than the final one I did on tablet. It seems something

First version, from the sketchbook.

got lost while attempting to reproduce Mickey's iconic pose- but I had good response: 45 likes and 8 shares, a high score for me. The most touching comment was by Ozan Kaygısız, a friend who started his career in animation while helping me back in my days at the ad agency (Manajans/Thompson) and moved on to enrich our popular culture with Fenerbahçe's canary family, Yapı Kredi's "Vadas", and Turkcell's cat. The following is his comment in response to my Hand-Drawn Animation Day message:

"I think I am one of the very few who have had the good fortune to follow your career for the longest time... I sincerely felicitate you for realizing such a celebration in this country. I wanted all of you to appreciate the value of such a teacher who, in the late 80's, sent his work to England and waited 2 months for a reply. He kept this celebration alive when there was no one else. Now he just gave it a name and a date... Meeting you has been one of the most wonderful things in my life. Happy hand-drawn animation day." (Actually, it wasn't England but Ireland, where I went in 1987.)

Thank you, Ozan!

To make my celebration complete, I decided to watch the newly released Klaus on that day. Klaus is a hand-drawn film, albeit on tablet rather than paper. After leaving Disney, master animator Sergio Pablos returned to his native Spain where he hoped to create a hand-drawn feature. With Klaus, he finally made this a reality. He never compromised on the quality that we have come to expect from him, and plussed his animation with layers of effects that give dimension to the characters to rival the full roundedness of CG.

Another thing that makes this film special for me is that I was actually invited to work on it- by Sergio Pablos personally! My mother is over 90, and it was unthinkable that I leave her for such a long stretch of time, but my young friend and gifted animator Tuğrul Tiryaki made it- and I did encourage him to try! It excites me to know he too has contributed.

The film was produced by Netflix, a members-only Internet channel, so it won't be shown in theatres. Hoping for a DVD is pointless since they have all vanished from the shelves, at least in this country! So I followed the advice of some Facebook friends and went for 30 day free trial subscription and watched the film. The early sequences seemed smart-alecky and cold but after a point it made me cry, in three distinct sequences, therefore fulfilling my most important criterion for a good animated film.

This Hand-Drawn Animation Day I get to watch a newly released hand-drawn
animated feature.

I topped off the feast with some Green Eggs and Ham- I already had access to Netflix so why not? The series is also

Green Eggs and Ham.

hand drawn and has all the vivacity we associate with the genre. Another talented friend, Yağızhan Mısırlı, has worked on it from home. This year's Hand Drawn Animation Day wasn't a festive party, but was a pleasantly satisfying day for me nevertheless.

As it happens both Tuğrul and Yağızhan have given me a hand with my present personal film, especially Yağızhan who is still putting in much effort.